OKRES PRZEDSZKOLNY
Każdy rodzic dobrze życzy swojemu dziecku i pragnie, aby dobrze uczyło się w szkole. Aby uniknąć późniejszych trosk i kłopotów z powodu niepowodzeń szkolnych swego syna czy córki, trzeba wcześniej rozpocząć odpowiednie przygotowania, oddziaływania (poprzez zabawę) w celu zwiększenia szans na osiągnięcie sukcesów dziecka w szkole. Nawet, gdy mamy najlepsze wspomnienia z własnych doświadczeń szkolnych, na samą myśl o stopniach, wywiadówkach, świadectwach my, dorośli, odczuwamy pewien niepokój, a nawet lęk. Pytamy więc:
- co robić, aby dziecko dobrze się uczyło?
- co dziecko powinno umieć, zanim zostanie uczniem?
Odpowiedź nie jest taka prosta jakby mogło się wydawać – stąd też często sami dokonujemy pewnych porównań, przyglądamy się dzieciom naszych krewnych i znajomych i w tych wzorach próbujemy znaleźć receptę na przygotowanie do szkoły naszego dziecka. Jeśli dziecko uczęszcza do przedszkola zachęcamy państwa do współpracy z wychowawcami a zarazem nauczycielami swoich dzieci, wspólnie łatwiej i szybciej wyrównacie ewentualne braki i deficyty rozwojowe
DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA
Przez dojrzałość szkolną rozumiemy stopień rozwoju dziecka niezbędny do podjęcia różnorodnych obowiązków, jakie niesie ze sobą życie szkolne. Jest to gotowość, chęć ich wypełniania, chęć uczenia się, pewien poziom samodzielności i zaradności oraz taki poziom rozwoju fizycznego, społeczno - emocjonalnego i umysłowego, który pozwoli dziecku przystosować się do nowych warunków, zapewnić dobre samopoczucie w grupie rówieśniczej i osiągać sukcesy w nauce.
ORIENTACYJNE NORMY
Rozwój dziecka rozpoczyna się z chwilą poczęcia, a następnie od pierwszych dni jego życia.
- a)rozwój fizyczny - zdrowe, silne dziecko mniej się męczy siedzeniem w ławce, jest wytrzymałe na zmęczenie, mniej choruje, jest bardziej aktywnepogodne, zwinne, sprawne. Chcąc zapewnić zdrowie dziecku należy pamiętać nie tylko o prawidłowym żywieniu, ale również o zabawie i ruchu (szczególnie na świeżym powietrzu) oraz określonej ilości snu. Sen jest bardzo ważny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania dziecka. W okresie 6 i 7 roku życia dziecko powinno spać około 11- 12 godzin na dobę.
- b)rozwój społeczno-emocjonalny 6-7 latka cechuje pewna równowaga psychiczna, tzn. że siła jego reakcji jest odpowiednia do oddziaływującego nań bodźca. Dziecko zrównoważone z byle powodu nie wybucha, nie złości się, nie popada w konfliktykolegami. Infantylizm emocjonalny może przejawiać się w nadwrażliwości, drażliwości, płaczliwości lub też zahamowaniu, niepewności, lękliwości.
O dojrzałości społeczno emocjonalnej świadczą chociażby takie zachowania dziecka, które wskazują, że potrafi ono wyrazić uczucia wdzięczności, życzliwości, przyjaźni, odczuwać więź z kolegami, klasą i swoją panią. Jest ambitne, reaguje odpowiednio na pochwały i nagany.
- c) rozwój umysłowy 7 latka to przede wszystkim pewien zasób wiedzy o świecie, o bliższym i dalszym otoczeniu, to umiejętność opowiadania o znanych faktach, porządkowanie, uogólnianiewnioskowanie oraz myślenia. Dziecko 6-7 letnie myśli głównie w sposób konkretno – obrazowy. Czynności wykonywane na konkretach później się uzewnętrzniają, a z rozwojem myślenia wiąże się wzbogacanie języka dziecka. Mowa jest narzędziem myślenia, a zarazem wskazuje poziom rozwoju umysłowego dziecka.
Jak rozwija się mowa?
Począwszy od życia płodowego dziecko rejestruje dźwięki z otoczenia, najlepiej zaś rozpoznaje głos matki. Już w pierwszym miesiącu życia noworodek krzykiem, płaczem sygnalizuje swoje potrzeby.
Drugi i trzeci miesiąc to okres głużenia. Dziecko wydaje dźwięki typu: ga, aga, gha głównie w chwilach dobrego samopoczucia. Kontynuuje trening narządów artykulacyjnych.
Szósty miesiąc życia to okres gaworzenia, czyli powtarzania ciągów sylabowych typu: ba-ba, ma-ma, ta-ta.
Niemowlę coraz lepiej rozumie mowę, reaguje na swoje imię oraz ton głosu. Pod koniec pierwszego roku życia wymawia kilka prostych słów, wykonuje polecenia związane z konkretną sytuacją. Drugi rok życia to okres burzliwego rozwoju mowy. Charakterystyczna jest „lawina" nowych słów, a pod koniec tego okresu dziecko buduje krótkie, proste zdania. W okresie przedszkolnym maluch rozwija możliwości językowe poprzez: wzbogacanie zasobu słów, poznawanie i stosowanie form gramatycznych, prowadzenie dialogów Dziecko:
- trzyletnie wykorzystuje w swojej mowie głoski: p, b, m, w, f, t, d, ch, ń, k, g, 1 oraz ś, ź, ć, dź.
- czteroletnie — oprócz wyżej wymienionych, wymawia głoski syczące: s, z, c, dz.
- pięcioletnie - dodatkowo jeszcze głoski sz, ż, cz, dż oraz głoskę r.
Dzieci 6-7 letnie mówią już wyraźnie pod względem artykulacyjnym znają znaczenie kilku tysięcy słów i potrafią porozumiewać się z rówieśnikami i dorosłymi.
Poziom rozwoju umysłowego dziecka możemy także orientacyjnie określić po sposobie rysowania. Rysunek dziecka spostrzegawczego, myślącego jest bogatszy, zawiera więcej szczegółów, a każdy szczegół na nim coś znaczy. Dojrzałość intelektualna to również rozbudzona ciekawość poznawcza, chęć poznawania nowych zjawisk, zdobywania wiedzy o świecie, opowiadania i zadawania pytań.
